Petra Teunissen houdt op vrijdag 5 april 2019 een lezing in de bibliotheek over Clare Lennart, een krachtige en onconventionele vrouw, die radicale keuzes maakte in het leven en de letteren. Na een schets van Lennarts leven zal zij ingaan op de actualiteit. Waarom zijn Clare Lennarts boeken nog steeds het lezen waard en wat kunnen moderne vrouwen en mannen van haar leren?
Na de lezing is er gelegenheid om vragen te stellen en de biografie van Clare Lennart te laten signeren. De lezing begint om 19.00 uur en de toegang is gratis. Voor meer informatie zie de website van de Bibliotheek Aan Zet.
Tot en met 23 juni 2019 is in museum Meermanno de fraaie expositie ‘De bijzondere Band: Art Nouveau-boeken van Dijsselhof, Lion Cachet en Nieuwenhuis’ te zien. Die tentoonstelling is sowieso voor iedereen aan te raden, maar voor liefhebbers van Clare Lennart is het extra interessant omdat de drie ontwerpers samenwerkten met de ouders van Clare Lennart: Da Doyer en Luite Klaver. Clare groeide op onder een lamp van Nieuwenhuis, met wie Klaver goed bevriend was. Zij werkten samen aan de lithografieën voor boeken met beschrijvingen van planten. Op de expositie ligt een blad van Nieuwenhuis uit een plantenatlas, waarin ook litho’s van Klaver zijn opgenomen. Klaver wilde zich echter meer richten op zijn schilderijen en stopte met zijn werkzaamheden in de toegepaste kunst.
Da Doyer werkte tijdens haar studietijd in het Amsterdamse atelier van Dijsselhof. In haar familiegeschiedenis Weleer (p. 176) schrijft Clare dat Dijsselhof op klompen door zijn kletsnatte atelier waadde, waar hij met een overvloed van water aquarellen van vissen afspoelde om het transparante van het waterlandschap volledig te bereiken. Clare portretteerde Lion Cachet in het tweede deel van haar roman De blauwe horizon, waarin ze het kunstenaarsmilieu van haar ouders uit het fin de siècle levendig schetste. Ze noemt hem Maurice Lion, een tekenleraar aan diverse scholen in Amsterdam met een ‘fel uitschietend puntbaardje’. Op onderstaand schilderij van Isaac Israëls uit 1894 zie je van links naar rechts Lion Cachet, Dijsselhof en Nieuwenhuis.
Marie-Christine Engels schreef in het eerste nummer van Historica van 2019 een fijne, interessante recensie van de biografie van Clare Lennart. Historica is een wetenschappelijk en peer-reviewed Nederlandstalige tijdschrift voor iedereen die geïnteresseerd is in gender-geschiedenis. Engels gaat dan ook vooral in op de keuzes die Clare Lennart maakte als vrouw en als broodschrijfster: “Haar biografie attendeert op de tendens na de Eerste Wereldoorlog om een onderscheid te maken tussen literatuur en de damesroman. Vanuit een gunderperspectief kan daar verder op aangehaakt worden.”
Literatuurcriticus Hans Werkman van het Nederlands Dagblad was aanwezig bij de Biografie-dag van het Louis Couperus Genootschap in 2018 en schreef er een mooie column over. Hij had en heeft Clare Lennart hoog als een integere, humane schrijfster, ook al weet hij nu meer over haar schaduwkanten.
Zaterdag 30 maart: de jaarlijkse Parelduikermiddag in de Openbare Bibliotheek Amsterdam aan de Oosterdokskade (Theaterzaal). Petra Teunissen, biografe van Clare Lennart, spreekt over Frans Coenen en #MeToo (literaire relaties in het interbellum). Bart Slijper, biograaf van J.C. Bloem en Willem Kloos, zal vertellen over de biografie van M. Nijhoff waar hij aan werkt. En Elisabeth Tonnard leest voor uit haar debuutbundel Voor het ideaal, lees de schaal. De middag begint om 16.00 uur en de toegang is vrij. Gratis drankje. Meld u voor de zekerheid aan via de agenda.
Nieuw Letterkundig Magazijn, themanummer Literaire correspondentie van vrouwen.
Hoe dik Voor ’t gewone leven ongeschikt ook is, niet alles wat ik over de schrijfster heb gevonden, is daadwerkelijk in de biografie beland. Als biograaf moet je nu eenmaal keuzes maken vanwege de leesbaarheid. Zo heb ik op verschillende pagina’s geciteerd uit de briefwisseling van Clare Lennart met de Zeeuwse dichter en kunstenaar J.C. van Schagen. Er was nog meer te vertellen over deze bijzondere, papieren, vriendschap en dat kon ik doen in het decembernummer van Nieuw Letterkundig Magazijn. Dit tijdschrift is exclusief voor leden van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, maar mocht je het artikel willen lezen, stuur dan even een mailtje naar info@clarelennart.nl.
Op maandag 7 januari schreef Mario Molegraaf in de PZC een aardige column over dit artikel. Zo komt de bijzondere vriendschap ook onder de aandacht van Zeeuwse lezers.
Op 3 oktober verscheen het schitterende naslagwerk 1001 Vrouwen in de 20ste eeuw, samengesteld door historica Els Kloek. Nummer 440 in dit monumentale boek is Clare Lennart. Het lemma over Clare Lennart was al eerder te lezen op het digitale Vrouwenlexicon. Maar in deze fraaie verzameling van tijdgenoten komt haar portret pas echt goed tot zijn recht. De bijbehorende tentoonstelling in het Amsterdam Museum is zeker ook de moeite waard. Tot 10 maart 2019 kun je daar bijna 200 bekende en minder bekende vrouwen ontdekken, die, ieder op hun eigen manier, een rol hebben gespeeld in de twintigste eeuw. De naam van Clare Lennart vind je op de muur van de laatste zaal. Wie plakt er als eerste een passend citaat bij haar naam?
Leest u de biografie van Clare Lennart in uw leesclub? Dan kunnen deze discussietips u misschien een handje helpen bij het structureren van het gesprek over Clare Lennart en (het genre van) de biografie. Discussie vragen bij Voor ’t gewone leven ongeschikt Veel plezier bij de bespreking!
Het werk van Clare Lennart is in de jaren tachtig beschikbaar gekomen voor slechtzienden. Tussen 1976 en 1990 verschenen vier herdrukken van haar romans in aangepaste uitgaven met grote letters: De ogen van Roosje in 1976 en Avontuur in 1981. In 1989 en 1990 verschenen ook Serenade uit de verte en Tooverlantaarn bij uitgeverij Iris Oirschot in de reeks Iris. Op de site www.boekwinkeltjes.nl zijn deze uitgaven soms nog verkrijgbaar.
Heel bijzonder is dat de Stichting Dedicon de biografie over Clare Lennart beschikbaar heeft gesteld als audioboek. Vrijwilligster José las het boek in, een klus van meer dan dertig uur. Dedicon ondersteunt bibliotheken om informatie toegankelijk te maken met leesvormen waarbij iedereen zich prettig voelt. Ook mensen die niet (goed) kunnen zien of moeite hebben met lezen. Voor ’t gewone leven ongeschikt. Een biografie van Clare Lennartis nu dus te beluisteren in de Daisy-standaard (Digital Accessible Information System). Met een abonnement op www.passendlezen.nl is het boek te bestellen. Daar zijn ook enkele romans van Clare Lennart als audioboek te vinden, onder andere Kasteel te huur.
Begin september verscheen in De Boekenkrant in de rubriek ‘Mijn favoriete boekhandel’ een stukje van biografe Petra Teunissen.
“Zeker een keer in de maand bezoek ik Het Witte Huys in Rhoon. Het is een sfeervolle boekwinkel in het centrum van Rhoon met een brede collectie boeken, tijdschriften en originele cadeauartikelen. Aan de grote tafel het midden van de zaak kun je rustig een boek doorbladeren of met je leeskring gezamenlijk een roman bespreken. Eigenaresse Carina Proveniers is uitstekend op de hoogte van het laatste boekennieuws. Ze kent haar klanten en geeft persoonlijk leesadvies, waarvoor ze altijd de tijd neemt. Ook op zaterdag! Carina kent mijn voorliefde voor Couperus en verraste mij spontaan met een Couperus-luisterboek. Voor mijn proefschrift over de Nederlandse schrijfster Clare Lennart had ik veel (vak)literatuur nodig. Of ik nu via Twitter, mail of Whatsapp bestelde, ik kreeg mijn boeken altijd even vlot binnen. Carina en haar medewerkster Claudia leefden jarenlang mee met al mijn onderzoeks- en schrijfperikelen. In juni 2017 was Voor ’t gewone leven ongeschikt. Een biografie van Clare Lennart, klaar. Ik mocht mijn boek in Het Witte Huys ten doop houden. Carina richtte een prachtige etalage in ter ere van de feestelijke boekpresentatie en zorgde voor een interview in de lokale media. Voor de verkoop van mijn boek, dat ik in eigen beheer uitgaf, werken we ook prettig samen. Carina handelt alle bestellingen van particuliere klanten voor mij af. Toen een positieve recensie in de Volkskrantprecies in mijn vakantie viel en het ineens storm liep, zorgde zij ervoor dat alles op rolletjes liep. De fijne koffiehoek in Het Witte Huys is bovendien mijn favoriete plek voor afspraken met andere literatuurliefhebbers.”
